Διαγνωστική Εκτίμηση

Τι είναι η διαγνωστική εκτίμηση;

Πρόκειται για μια ολιστική διαγνωστική διαδικασία που εφαμόζεται στο ΚΕ.ΨΥ.Π.Ε (Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών & Ενηλίκων)  που αποτελεί ένα πρότυπο κέντρο ειδικών θεραπειών, εκπαιδευσης & εποπτείας. Στόχος είναι η συγκέντρωση όλων των απαραίτητων πληροφοριών που απαιτούνται για την κατανόηση των αιτιών και του πλαισίου εμφάνισης των συναισθηματικών ή συμπεριφορικών δυσκολιών του παιδιού/εφήβου. 

Τι περιλαμβάνει και πόσο διαρκεί;

Η διαγνωστική αξιολόγηση συνήθως χρειάζεται 4 συναντήσεις για να ολοκληρωθεί και περιλαμβάνει:

1. Συνέντευξη με τους γονείς: Πραγματοποίηση λήψης αναπτυξιακού και ιατρικού ιστορικού, Ενημέρωση για τη διαδικασία της διάγνωσης, Κατανόηση οικογενειακής δυναμικής και συνθηκών κάτω από τις οποίες εμφανίστηκε το πρόβλημα
2. Κλινική παρατήρηση και καταγραφή συμπεριφοράς σε όλα τα πλαίσια (σπίτι, σχολείο, κοινότητα)
3. Χορήγηση δομημένων ερωτηματολογίων που συμπληρώνονται από γονείς, εκπαιδευτικούς &εφήβους
4. Συνέντευξη με το παιδί: Έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων του,  παιχνίδι, ζωγραφική, τεστ συμπλήρωσης προτάσεων, χορήγηση προβολικών τεστ (CAT , Fairy Tale Test, ΤΑΤ, Η-Τ-P, AAP), σταθμισμένων ψυχομετρικών τεστ για το νοητικό δυναμικό, τον λόγο-ομιλία, την επικοινωνία, τις μαθησιακές δεξιότητες, τη διάσπαση προσοχής, τις ψυχοκινητικές δεξιότητες, την αισθητηριακή ολοκλήρωση
5. Κάθε παιδί  εξετάζεται τουλάχιστον από δυο ειδικούς. Ο αριθμός ποικίλει ανάλογα με το αίτημα, τις δυσκολίες του παιδιού και τα ευρήματα των ειδικών. Όταν έχουν ολοκληρωθεί οι διαγνωστικές αξιολογήσεις και ένας πλήρης οργανικός έλεγχος εφόσον κριθεί απαίτητος, κάθε περίπτωση συζητείται στο διεπιστημονικό συμβούλιο. Το συμβούλιο έχει αποφασιστικό ρόλο στη διαγνωστική εκτίμηση και τον θεραπευτικό σχεδιασμό και εγγυάται την εγκυρότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών με συλλογική κλινική ευθύνη.

Πώς ενημερώνονται οι γονείς;

Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, πραγματοποιείται η απόδοση κατά την οποία οι γονείς ενημερώνονται προφορικά για τη φύση των δυσκολιών του παιδιού και το προτεινόμενο εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα. Εάν πρόκειται για εφήβους μπορεί να οριστεί συνάντηση και μαζί τους για την ανακοίνωση των αξιολογήσεων και το προτεινόμενο θεραπευτικό σχήμα.

Ποιες ειδικότητες συμμετέχουν στη διαγνωστική εκτίμηση;

Ο/Η Παιδοψυχίατρος συνεργάζεται με όλη τη διεπιστημονική ομάδα του κέντρου (Ψυχολόγους, Λογοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές, Ειδικούς Παιδαγωγούς) με στόχο την ακριβέστερη κλινική εκτίμηση των ψυχολογικών δυσκολιών παιδιών και εφήβων, την θεραπευτική παρακολούθηση και την φαρμακευτική θεραπεία όταν κρίνεται απαραίτητη. Η αξιολόγηση και η διάγνωση των ψυχικών διαταραχών της παιδικής και εφηβικής ηλικίας γίνεται μέσω της συστηματικής παρατήρησης της συμπεριφοράς του παιδιού ή του έφηβου, της κλινικής εξέτασης / διαγνωστικής συνέντευξης τόσο του παιδιού, όσο και των γονέων και της χρήσης από τους ψυχολόγους ειδικών ψυχολογικών δοκιμασιών (tests). Μετά την ολοκλήρωση των αξιολογήσεων του παιδιού και της οικογένειάς του από όλες τις σχετικές ειδικότητες (που έχουν προταθεί ανάλογα με το αίτημα), πραγματοποιείται παιδοψυχιατρική εκτίμηση  για σύνθεση των αποτελεσμάτων. Ακολουθεί η έκδοση γνωμάτευσης, η ενημέρωση των γονιών στα πλαίσια του ραντεβού απόδοσης, αλλά και η πρόταση θεραπευτικού προγράμματος για χρήση στο ασφαλιστικό τους ταμείο. 

Σε ποιούς απευθύνεται;

Απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους που παρουσιάζουν:

• Μετατραυματικό στρες
• Αγχώδεις εκδηλώσεις
• Φοβίες
• Σχολική Άρνηση
• Κατάθλιψη / Αυτοκτονικός ιδεασμός
• Αυτοτραυματικές συμπεριφορές 
• Υπερκινητικότητα
• Διαταραχές συμπεριφοράς
• Ψυχοσωματικές εκδηλώσεις
• Διαταραχές πρόσληψης τροφής
• Εθισμό στο διαδίκτυο
• Τικ
• Χρόνια σωματικά νοσήματα
• Διαταραχές αυτιστικού φάσματος
• Ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές της ομιλίας και της γλώσσας ή της κινητικής λειτουργίας
• Νοητική υστέρηση
• Ψυχωσικόμορφες εκδηλώσεις (ψευδαισθήσεις, έκπτωση της λειτουργικότητας κ.α.)
• Διαταραχή ταυτότητας φύλου 
• Ενούρηση και εγκόπριση που δεν οφείλονται σε οργανικά αίτια
• Διαταραχές Ύπνου 

*Οι παραπάνω καταστάσεις μπορούν να διαγιγνώσκονται, αντιμετωπίζονται ή παρακολουθούνται παιδοψυχιατρικά.

Τι περιλαμβάνει η Παιδοψυχιατρική εκτίμηση;

 Στο ΚΕΨΥΠΕ  (Κέντρο Ψυχικής Υγείας παιδιών & Ενηλίκων) η Παιδοψυχιατρική εκτίμηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαγνωστικής διαδικασίας. Στο πλαίσιο της παιδοψυχιατρικής εκτίμησης χορηγείται στους γονείς γνωμάτευση που μπορεί μέσα των αντίστοιχων ταμείων να καλύπτει όλο το χρηματικό ποσό για τις θεραπείες ή ένα μέρος αυτού ανάλογα με τη διάγνωση που έχει λάβει το εκάστοτε παιδί . Η παιδοψυχιατρική εκτίμηση περιλαμβάνει στοιχεία από την παρατήρηση ολόκληρου του συστήματος όπου ζει και κινείται ένα παιδί, και από το οποίο δεν είναι ξεκομμένο ή ανεξάρτητο. Δεν είναι τυχαίο, ούτε υπερβολή αυτό που λέγεται, ότι δηλαδή η παιδοψυχιατρική εκτίμηση ξεκινά ακόμα από την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον γονιό που ζητά βοήθεια, συνεχίζεται στην αίθουσα αναμονής και καταλήγει μέσα στο ιατρείο. Ο παιδοψυχίατρος είναι σε θέση να συλλέξει και να συνθέσει όλα αυτά τα στοιχεία, ώστε να προτείνει μια, όσο το δυνατόν, πιο εύστοχη παρέμβαση χωρίς να παραβλέψει καμιά από τις διαστάσεις (βιολογική, ψυχολογική, οικογενειακή, κοινωνική) που συμβάλλουν στις δυσκολίες του παιδιού και του εφήβου. 

Ποια είναι η διάρκεια των διαγνωστικών συνεδριών;

• Συνεδρία Λήψης Ιστορικού: 50-60 λεπτά
• Συνεδρίες Ψυχολογικής Αξιολόγησης: 45 λεπτά 
• Συνεδρίες Λογοθεραπευτικής Αξιολόγησης: 45 λεπτά
• Συνεδρίες Μαθησιακής Αξιολόγησης: 45 λεπτά
• Συνεδρίες Εργοθεραπευτικής Αξιολόγησης: 45 λεπτά
• Συνεδρίες Παιδοψυχιατρικής Εκτίμησης: 45-60 λεπτά

Ποιες θεραπείες προτείνει ο/η παιδοψυχίατρος; Τι περιλαμβάνει η παιδοψυχιατρική παρακολούθηση;

Ο παιδοψυχιατρικός θεραπευτικός σχεδιασμός εξαρτάται από το είδος των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ένα παιδί ή έφηβος, τη σοβαρότητα τους και την επιβάρυνση που επιφέρουν στη λειτουργικότητα του. Οι συνηθέστερες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν συνεδρίες ατομικής συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπευτικής υποστήριξης του παιδιού/εφήβου, ψυχοεκπαίδευση της οικογένειας ή/και του παιδιού, συμβουλευτική των γονέων και, όπου κρίνεται απαραίτητο, θεραπεία με φάρμακα. Επιπλέον, ο παιδοψυχίατρος μπορεί να προτείνει εξειδικευμένες παρεμβάσεις αποκατάστασης με συνεδρίες λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, ή ειδικής διαπαιδαγώγησης, οπότε και σε συνεργασία με την υπόλοιπη διεπιστημονική ομάδα, συμπληρώνει ή εποπτεύει το θεραπευτικό έργο. Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις όπου η έναρξη της θεραπείας με φάρμακο πιθανόν να κριθεί απολύτως αναγκαία προκειμένου να προληφθούν επείγουσες ή απειλητικές για τη ζωή ή την αρτιμέλεια του παιδιού καταστάσεις (σοβαρή κατάθλιψη, αυτοκτονικός ιδεασμός, σοβαρές διαταραχές συμπεριφοράς σε παιδιά με νοητικές/αναπτυξιακές δυσκολίες και σύνδρομα, σοβαρή ψυχογενής ανορεξία). Επίσης, η ίδια ανάγκη για έναρξη αγωγής μπορεί να προκύψει όταν τα συμπτώματα είναι τέτοια, ώστε η καθημερινή λειτουργικότητα του παιδιού ή του εφήβου έχουν διαταραχθεί σε βαθμό, ώστε είναι αδύνατη η οποιασδήποτε άλλη παρέμβαση.

Μήπως στιγματίσει εμένα ή το παιδί μου η επίσκεψη στον παιδοψυχίατρο ; 

Πολλοί γονείς πανικοβάλλονται με την ιδέα ότι χρειάζεται να απευθυνθούν σε παιδοψυχίατρο. Ωστόσο, οι γονείς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από την θεραπεία καθώς και ότι η θεραπεία είναι προτιμότερη από την παραίτηση. Τέλος, είναι σημαντικό να βρουν την δύναμη να αγνοήσουν όλα αυτά τα ταμπού και τις προκαταλήψεις που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους γιατί δεν τους αφήνουν να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για τους ίδιους και για τα παιδιά τους.