Λογοθεραπεία

Τι είναι η λογοθεραπεία;

Η Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη,  διάγνωση και θεραπεία των διαταραχών της επικοινωνίας, του λόγου και της ομιλίας . Οι διαταραχές αυτές που μπορεί να έχουν νευροαναπτυξιακή, εξελικτική, οργανική ή/και συναισθηματική αιτιολογία, επηρεάζουν την επικοινωνιακή επάρκεια του παιδιού και τη σχέση με τον εαυτό του και το περιβάλλον. Εκδηλώνονται συνήθως στην προσχολική ηλικία και χρειάζεται να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, ώστε να αποκατασταθεί η γλωσσική οργάνωση του παιδιού, να διευκολυνθεί η κοινωνικοποίησή του και η προσαρμογή του στο σχολείο, η κατάκτηση ανάγνωσης και γραφής και να προληφθούν τυχόν μαθησιακές δυσκολίες.

 Το τμήμα Λογοθεραπείας στο ΚΕΨΥΠΕ επικεντρώνεται στην πρόγνωση, αξιολόγηση , διάγνωση καθώς και θεραπευτική παρέμβαση των διαταραχών που εμφανίζονται στην κοινωνική επικοινωνία, στην ανάπτυξη του λόγου-ομιλίας και στη φωνή που προκύπτουν από νευρολογικές, αναπτυξιακές ή λειτουργικές αιτίες. Η αξιολόγηση και διάγνωση πραγματοποιείται μέσα από προσαρμοσμένες και σταθμισμένες δοκιμασίες στην ελληνική γλώσσα, με ανεπίσημες φόρμες ελέγχου δεξιοτήτων (άτυπη αξιολόγηση) και με συνεχή κλινική παρατήρηση.

Σε ποιους απευθύνεται;

Το τμήμα Λογοθεραπείας στο ΚΕΨΥΠΕ παρέχει εξειδικευμένη υποστήριξη σε παιδιά και εφήβους με:

• Καθυστέρηση στο λόγο-ομιλία
• Γλωσσικές Διαταραχές (αναπτυξιακές και άλλες)
• Επίπεδο δομής (φωνολογία, σύνταξη, μορφολογία)
• Επίπεδο περιεχομένου (σημασιολογία)
• Επίπεδο χρήσης (πραγματολογία)
• Διαταραχές άρθρωσης και της λειτουργίας στοματοπροσωπικού μηχανισμού
• Διαταραχές φωνής
• Διαταραχές στη ροή της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία)
• Νευρογενείς Διαταραχές της ομιλίας
• Δυσαρθρία
• Δυσπραξία (λεκτική/στοματοπροσωπική)
• Ειδική γλωσσική διαταραχή
• Βαρηκοία –Κώφωση
• Νευρολογικές διαταραχές
• Σύνδρομα
• Εγκεφαλική παράλυση
• Νοητική καθυστέρηση
• Αναπτυξιακές  γλωσσικές διαταραχές
• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής –υπερκινητικότητα (Δεπ-υ)
• Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) 

Σε ποιους τομείς παρουσιάζουν δυσκολίες;

Αναλυτικότερα, η λογοθεραπεία απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους που παρουσιάζουν δυσκολίες σε έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω τομείς:

• Διαταραχή κατανόησης του λόγου: Το παιδί δυσκολεύεται συνήθως να εκτελέσει σύνθετες οδηγίες, να κατανοήσει και να παρακολουθήσει σύνθετες ιστορίες στην προσχολική ηλικία. Δυσκολεύεται στην κατανόηση των σημασιών των λέξεων και στην επεξεργασία εννοιών χώρου, χρόνου, ποσότητας κλπ. Συχνά δεν έχει κατακτήσει γραμματικές ή συντακτικές δομές του λόγου ανάλογα με την ηλικία του και μπορεί να δυσκολεύεται πχ με τους χρόνους των ρημάτων, την παθητική φωνή, τις προθέσεις. Όταν εμμένουν οι δυσκολίες αυτές επηρεάζεται η κατανόηση του μεταφορικού λόγου και του νοήματος προφορικού και αργότερα γραπτού κειμένου.
• Διαταραχή έκφρασης του λόγου: Το παιδί δεν έχει το κατάλληλο λεξιλόγιο για την ηλικία του ή/και δεν ακολουθεί τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες της γλώσσας . Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο λόγος του να είναι ελλιπώς οργανωμένος και φτωχός σε δομή και σε περιεχόμενο. Το παιδί δεν μπορεί να περιγράψει ή να αφηγηθεί απλά γεγονότα ή ιστορίες και αυτό έχει αντίκτυπο στη μαθησιακή του επίδοση. 
• Αρθρωτική διαταραχή: Το παιδί δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει κατάλληλα τα όργανα της άρθρωσης (πχ χείλη, γλώσσα, δόντια) για να παράξει έναν ή περισσότερους φθόγγους.  Βλέπε α) Αντικατάσταση φωνημάτων με άλλα φωνήματα πχ /θέλω/-/σέλω/ β) Παράλειψη φωνημάτων ή συλλαβών πχ /κότα/-/κόα/, /καραμέλα/-/καμέλα/ γ) Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων πχ /στρατός/-/στατός/, /κρύο/-/κύο/ δ) Αλλοιώσεις φωνημάτων πχ αντί / ρ / το παιδί παράγει έναν ήχο που ακούγεται σαν /γι/
• Φωνολογική διαταραχή: Το παιδί μπορεί να είναι σε θέση να παράξει τους φθόγγους, αλλά όταν μιλάει συγχέει, παραλείπει ή αλλοιώνει τις συλλαβές ή τους φθόγγους των λέξεων και αυτό επηρεάζει την καταληπτότητα της ομιλίας του. Βλέπε α) Το παιδί αντικαθιστά το φώνημα «σ» με το φώνημα «θ» Πχ /σούπα/-/θούπα/ β) Το παιδί αντικαθιστά όλα τα πίσω φωνήματα με μπροστινά φωνήματα πχ όλα τα «κ» τα παράγει ως «τ», /κάνω/-/τάνω/ γ) Το παιδί απλοποιεί ή απαλείφει φωνήματα πχ /σκούπα/-/κούπα/, /βάζω/-/άζω/ δ) Το παιδί αντιμεταθέτει ή αντιστρέφει φωνήματα ή συλλαβές σε λέξεις πχ /ξάδερφος/-/σκάδερφος/,/πακέτο/-/καπέτο/
• Διαταραχές φωνής: Είναι η οποιαδήποτε αλλοίωση στα τρία χαρακτηριστικά της φωνής (ύψος, ένταση και ποιότητα). Μια διαταραχή φωνής μπορεί να συνοδεύεται από πόνο,δυσκολία ή κούραση κατά την ομιλία. Παραδείγματα συμπτωμάτων αποτελούν η εύκολη φωνητική κόπωση, βραχνάδα, τραχύτητα φωνής, μείωση έντασης, μειωμένη ικανότητα διακύμανσης ύψους φωνής, πνευστότητα φωνής, αίσθηση πόνου ή καυσαλγία στην περιοχή του λάρυγγα.
• Διαταραχές της επικοινωνίας: Υπάρχει μια ομάδα παιδιών (πχ με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, Διαταραχή Πραγματολογίας) που δυσκολεύονται στην κοινωνική χρήση του λόγου και υστερούν σε επικοινωνιακές δεξιότητες, με αποτέλεσμα η αλληλεπίδρασή τους με τους άλλους να διαταράσσεται. Ο λογοπεδικός θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να ενταχθεί ομαλότερα στο κοινωνικό πλαίσιο.
• Τραυλισμός: Το παιδί που τραυλίζει, γνωρίζει ακριβώς αυτό που θέλει να πει, αλλά δυσκολεύεται να το εκφράσει, λόγω ακούσιων επαναλήψεων (ει…ει.. είμαι καλά), μπλοκαρισμάτων (π…αγωτό) ή επιμηκύνσεων των ήχων των λέξεων (σσσυγνώμη). Ο τραυλισμός μπορεί να εμφανιστεί επίκτητα ή αναπτυξιακά. Η αναπτυξιακή μορφή της διαταραχής αποτελεί την συχνότερα εμφανιζόμενη μορφή του τραυλισμού. Σύγχρονες μελέτες αναγνωρίζουν τον εξελικτικό τραυλισμό ως μια διαταραχή με οργανική βάση που ενεργοποιείται με τη συμμετοχή γλωσσικών, περιβαλλοντικών και συναισθηματικών παραγόντων. Η κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία στα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να μειώσει σημαντικά την ένταση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων και τις επικοινωνιακές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειές τους.

Πότε χρειάζεται ένα παιδί λογοθεραπεία;

Προσπαθήστε να συγκρίνετε με παιδιά της ηλικίας του και αναρωτηθείτε:

• Σας ακούγετε να ΜΗΝ μπορεί να προφέρει σωστά ένα συγκεκριμένο γράμμα ή ήχο;
• Επαναλαμβάνει συχνά λέξεις ή τραυλίζει;
• Σας προβληματίζει η ένταση, η χροιά ή η "ποιότητα" της φωνής του;
• Είναι πάνω από 2,5 ετών και χρησιμοποιεί ελάχιστες λέξεις συνολικά (15 με 20);
• Μήπως οι ξένοι δεν καταλαβαίνουν τι λέει;
• Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να εκφράσει τις σκέψεις του εύκολα και καθαρά;
• Μήπως δυσκολεύεται να ακολουθήσει τις απλές οδηγίες σας;

Αν απαντήσατε «ναι» έστω και σε μια από αυτές τις ερωτήσεις, τότε το παιδί σας ενδέχεται να έχει μια διαταραχή λόγου ή ομιλίας 

Ποιά αξιολογητικά εργαλεία χρησιμοποιούνται κατά την λογοθεραπευτική αξιολόγηση ;

• Δοκιμασία φωνητικής και φωνολογικης εξέλιξης
• Δοκιμασία εκφραστικού λεξιλογίου
• TOPL -Test of Pragmatic Language (Terasaki- Phelps)
• BoehmTest of Basic concepts Prescool -3rd edition
• Prescool Language Scale-3rd edition
• Derbyshire Language Scheme –DLS (Knowles& Masidlover)
• Action picture test- The Renfrew Languare Scales , Speechmark,Catherine Renfrew (Αξιολόγηση της σύνταξης )  
• DELV (Diagnostic Evaluation of Language Variation) Αξιολόγηση πραγματολογικού τομέα.
• Εργαλείο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης  για παιδιά µε Αυτισµό
• STASS DATA SHEET Αξιολόγηση Σύνταξης.

Ποιες  θεραπευτικές μέθοδοι και τεχνικές χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της θεραπευτικής συνεδρίας;

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Εντατική Αλληλεπίδραση(Intensive Interaction)
• Παιχνίδι στο πάτωμα(Floortime)
• Κοινωνικές Ιστορίες (Social Stories)
• Δομημένη εκπαίδευση TEACHH
• Εναλλακτική επικοινωνία PECS
• Μυολειτουργική θεραπεία (Myofunctional Therapy)
• Θεραπεία τοποθέτησης αρθρωτών(Oral Placement Therapy)
• Πρόγραμμα παρέμβασης κοινωνικών δεξιοτήτων- Social Skills Intervention Program (SSIP)
• Θεραπευτική αντιμετώπιση του παιδικού τραυλισμού
• Ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων-ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα “μοντέλο friends play”
•  Θεραπεία της φωνής με τη μέθοδο φωνοθεραπείας “voicecraft”

Αποζημιώνεται η λογοθεραπεία από τα Ασφαλιστικά Ταμεία (ΕΟΠΥΥ);

Αποζημιώνεται από όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία που ανήκουν στον ΕΟΠΥΥ. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να διαθέτει το παιδί ιατρική γνωμάτευση από Δημόσιο Φορέα, εγκεκριμένη από τον φορέα ασφάλισης. Με την εγκεκριμένη ιατρική γνωμάτευση και τα κατάλληλα έγγραφα από το κέντρο μας, το θεραπευτικό πρόγραμμα καλύπτεται συνήθως ολόκληρο.

Ποια είναι η διάρκεια και η συχνότητα των συνεδριών;

Η συνεδρίες διαρκούν  45 – 50 λεπτά και πραγματοποιούνται συνήθως 2 φορές την εβδομάδα.

Ποια είναι η προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή της θεραπευτικής παρέμβασης;

Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του εξατομικευμένου λογοθεραπευτικού προγράμματος είναι η παράλληλη παροχή υποστηρικτικής βοήθειας στους γονείς (συμβουλευτική γονέων) και η συνεργασία με το εκπαιδευτικό πλαίσιο.