Μνήμη: Πώς σχετίζεται με τις μαθησιακές δυσκολίες;

Τι είναι η μνήμη;

Η μνήμη αναφέρεται στην ικανότητα του εγκεφάλου, με την οποία  το άτομο κατορθώνει να αποθηκεύει και να ανακτά πληροφορίες  για ένα μικρό ή/και μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πρόσκτησή τους.

Είναι ο ρόλος της μνήμης στη μάθηση καθοριστικός;

Ναι, αποτελεί βασικό στοιχείο της διαδικασίας της μάθησης.  Το παιδί καλείται καθημερινά να συγκρατήσει πληροφορίες στον εγκέφαλό του και να τις ανακαλέσει όταν χρειαστεί. Οποιαδήποτε δυσκολία στη μνήμη επομένως , παρεμποδίζει τη μάθηση και προκαλεί μαθησιακές δυσκολίες σε όλους τους τομείς.           

Σχετίζεται η μνήμη με τις μαθησιακές δυσκολίες;

Έρευνες που έχουν γίνει έχουν τεκμηριώσει  πως τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες έχουν περισσότερα ελλείμματα στη μνήμη από τα παιδιά χωρίς ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που εξηγούν γιατί οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες έχουν δυσκολίες στη  μνήμη τους. Υποστηρίζεται πως δεν χρησιμοποιούν «στρατηγικές» για να θυμηθούν και να ολοκληρώσουν τους στόχους τους.

Πως σχετίζεται με την ΔΕΠ-Υ;

Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ  λόγω της διάσπασης της προσοχής τους δυσκολεύονται να επιστρέψουν σε  δουλειές που έκαναν. Αυτό είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων με ΔΕΠ-Υ,  δυσκολεύονται να επιστρέφουν σ' αυτό που μόλις έκαναν ή να ολοκληρώσουν ένα στόχο τους, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν με κάτι άλλο.

Τι είναι η Αισθητήρια Μνήμη;

Η αισθητήρια μνήμη έχει την πιο μικρή διάρκεια, αποθηκεύει δεδομένα για λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου. Οι ακατέργαστες πληροφορίες που συγκεντρώνονται μέσω των αισθήσεων μας- την όραση , την ακοή, την γεύση, την όσφρηση και την αφή – κατευθύνονται προς μια αισθητήρια αποθήκη.

Τι είναι η Βραχυπρόθεσμη Μνήμη;

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη μπορεί να οριστεί ως ο μηχανισμός της μνήμης που μας επιτρέπει να διατηρούμε μια περιορισμένη ποσότητα πληροφοριών για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Είναι επίσης γνωστή ως η ενεργή ή εργατική μνήμη. Συγκρατεί προσωρινά τις πληροφορίες , μόνο για δέκα ή είκοσι δευτερόλεπτα,  αλλά είναι ζωτική για όποια δραστηριότητα απαιτεί συνειδητή σκέψη-ακόμη και μια απλή δραστηριότητα όπως η κατανόηση μιας πρότασης. Έτσι, η βραχυπρόθεσμη μνήμη έχει δύο κύριες ιδιότητες:

• περιορισμένη χωρητικότητα
• πεπερασμένο χρονικό διάστημα.

Τι είναι η Μακροπρόθεσμη  Μνήμη;

Η μακροπρόθεσμη μνήμη μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε πληροφορίες  και γεγονότα που έχουν συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Αυτές περιλαμβάνουν αναμνήσεις, όπως τι φάγαμε εχθές, αλλά και πιο σημαντικά γεγονότα π.χ. γεννήσεις ,θάνατοι.  Η μακρόχρονη μνήμη χωρίζεται περεταίρω σε υποκατηγορίες, ανάλογα με το είδος των αποθηκευμένων πληροφοριών.

Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τη μνήμη των παιδιών;

Υπάρχουν απλές δραστηριότητες-παιχνίδια  που μπορούν να πραγματοποιηθούν από τους γονείς για την ενίσχυσης της μνήμης των παιδιών.

• Παίζουμε επιτραπέζια. Διαλέγουμε επιτραπέζια που εξασκείται η μνήμη, παιχνίδια στρατηγικής, παιχνίδια με ζάρι.

 

• Μαθαίνουμε τραγούδια. Προτιμούμε τραγούδια με ρίμα και ομοιοκαταληξία, ρυθμό, με στόχο την συγκράτηση προτάσεων αλλά ενισχύοντας τον ρυθμό εργασίας.

 

• Μια άσκηση είναι να ζητήσουμε από το παιδί να ακούσει και να επαναλάβει μία σειρά από δισύλλαβες λέξεις, επαναλαμβάνοντας το ίδιο με την ίδια σειρά εκφώνησής τους. Στην αρχή ξεκινάμε με την εκφώνηση 3 λέξεων και στην συνέχεια αυξάνουμε , 4 λέξεις κτλ. Η ίδια άσκηση μπορεί να γίνει και με την εκφώνηση αριθμών π.χ. Παπί-Γατί-Μέλι.

 

• Παρόμοια άσκηση με την εκφώνηση λέξεων μπορεί να γίνει και με αντικείμενα. Τοποθετούμε 4-5 αντικείμενα στο χώρο, στη συνέχεια τα καλύπτουμε ώστε να μπορεί το παιδί να τα επαναλάβει χωρίς να τα βλέπει (βάσει της ηλικίας των παιδιών μπορούμε να αυξήσουμε τη δυσκολία των ασκήσεων με την προσθήκη περισσότερων αντικειμένων).

 

• Μια άλλη δραστηριότητα είναι «Το σούπερ μάρκετ». Η δημιουργία ιστορίας με σειρές λέξεων, οι οποίες εμπλουτίζονται σταδιακά. Για παράδειγμα  λέμε στο παιδί την  φράση «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και πήρα γάλα» , το παιδί πρέπει να εμπλουτίσει την πρόταση με μία άλλη νέα λέξη «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και πήρα γάλα και ψωμί». Το παιχνίδι συνεχίζει μέχρι κάποιος να ξεχάσει κάποια λέξη ή να ξεχάσει τη σειρά των λέξεων.